Cel szkolenia – Celem szkolenia jest podniesienie kwalifikacji w zakresie zasad ustalania wyceny umów, wyceny zaangażowania, wyceny zobowiązań i wyceny wydatków budżetowych, zasad ich ewidencji księgowej na kontach pozabilansowych i bilansowych oraz zasad rzetelnej ich prezentacji w sprawozdawczości budżetowej i finansowej wg. stanu na koniec okresu sprawozdawczego tj. na 31 grudnia 2025 roku.

Na szkoleniu omówione zostaną również zasady prowadzenia przez Ministra Finansów systemu teleinformatycznego stanowiącego rejestr umów (CRU), zasady wprowadzania danych do rejestru przez kierowników jednostek sektora finansów publicznych, zasady i zakres udostępniania danych rejestru umów oraz odpowiedzialność związana m.in. z niewprowadzaniem danych lub podawaniem nieprawdziwych danych w rejestrze umów. Wyjaśniona zostanie również przyczyna dlaczego CRU wbrew przepisom nie ruszy od 1 stycznia 2026 roku.

Adresaci szkolenia – Szkolenie przeznaczone jest dla wszystkich jednostek sektora finansów publicznych, szczególnie państwowych i samorządowych jednostek budżetowych, w tym jednostek dysponujących rachunkami dochodów własnych i funduszami celowymi, samorządowych zakładów budżetowych, ministerstw, urzędów wojewódzkich i administracji zespolonej, gmin, powiatów, województw i ich urzędów, a także dla jednostek budżetowych oświaty, pomocy społecznej, urzędów pracy, zarządów dróg, administracji zespolonej, inspekcji i inspektoratów, sądów i prokuratury, KAS, RIO, NIK, służb mundurowych  organizacyjnych i innych.

Wykładowca – Tomasz Wojtania

Doświadczony wykładowca z ponad 25 letnią praktyką, specjalista od trudnych tematów, niezależny konsultant z dziedziny finansów publicznych oraz rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej. W latach 1993-2001 pracownik naukowy Katedry Rachunkowości Instytutu Zarządzania Politechniki Częstochowskiej. Autor setek publikacji i materiałów szkoleniowych, autor podręcznika "Podstawy rachunkowości budżetowej". Konsultant Banku Światowego nr 479364 i współautor raportu Banku Światowego „Porównanie polskich przepisów rachunkowości sektora publicznego z międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego (MSRSP)”. Autor projektu pierwszej wersji stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ujęcia, wyceny i prezentacji prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz gruntów oddanych w wieczyste użytkowanie. Jako wykładowca pracował m.in. dla Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, Najwyższej Izby Kontroli, Regionalnych Izb Obrachunkowych, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Sprawiedliwości, Sądów, Prokuratur, Urzędów Wojewódzkich, Izb i Urzędów Skarbowych, Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Wojska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowych Inspektoratów Weterynarii, GDDKIA, Urzędów Pracy, Urzędów Gmin i Miast, Starostw Powiatowych, Urzędów Marszałkowskich oraz podległych im jednostek oświaty, pomocy społecznej, geodezji i innych, w tym jednostek pełniących rolę Instytucji oraz beneficjentów środków unijnych. Ponadto pracował dla agencji rządowych: ARIMR, ANR, ARR, ARM i innych jednostek sektora finansów publicznych np.: WFOŚIGW. Pracował również w Programie Partnerstwo dla Samorządu Terytorialnego LGPP oraz w KPRM w zespole Prof. T. Lubińskiej zajmując się tam tematyką budżetu zadaniowego. Przeszkolony w zakresie ochrony informacji niejawnych.

PROGRAM SZKOLENIA

1.      Podpisanie umowy jako zdarzenie gospodarcze, zdarzenia a operacje gospodarcze - umowa jako zaangażowanie (zdarzenie gospodarce) i jako zobowiązanie (operacja gospodarcza).
2.      Pojęcie i definicja zobowiązania - zobowiązania w kodeksie cywilnym a zobowiązania w ustawie o rachunkowości, rodzaje zobowiązań.
3.      Pojęcie i definicja zaangażowania - zaangażowanie a zobowiązanie i jego związek z momentem podpisania umowy, wydania decyzji, postanowienia, zaangażowanie jako etap poprzedzający powstanie zobowiązania.
4.      Przykłady z praktyki dotyczące powstania zaangażowania i zobowiązania - kiedy zaangażowanie powstaje przed zobowiązaniem a kiedy powstaje równocześnie ze zobowiązaniem oraz problem szczególny związany z podatkiem VAT i i pomniejszaniem danych wykazywanych w sprawozdaniu typu „RB” o podatek VAT naliczony do odliczenia, co powoduje niezgodność danych wykazywanych w rejestrze umów z danymi wykazywanymi w sprawozdaniu typu „RB”.
5.      Plan finansowy a zaangażowanie i zobowiązanie – kiedy mogą powstać problemy z dyscypliną finansów publicznych a kiedy dyscypliny nie ma oraz wyjaśnienie od kiedy Ministerstwo Finansów zrezygnowało z odniesienia do planu finansowego przy zaangażowaniu.
6.      Polityka rachunkowości i konta księgowe obowiązujące w roku 2025 – zasady funkcjonowania kont pozabilansowych 998, 999, 983, 984 i 985 dla zaangażowania oraz kont bilansowych zespołu „2” dla zobowiązań.
7.      Zasady wyceny zaangażowania i zobowiązań na dzień ich powstania i na dzień bilansowy oraz na moment sprawozdawczy w świetle przepisów prawa bilansowego (ustawy o rachunkowości).
8.      Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie rozrachunków z kontrahentami i jego zastosowanie w zakresie zaangażowania i zobowiązania.
9.      Nowe wytyczne Ministerstwa Finansów dotyczące rezerw i rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych oraz ich związek z zaangażowaniem i z zobowiązaniami wykazywanymi na dzień sprawozdawczy i dzień bilansowy.
10.   Miesiąc jako okres sprawozdawczy a problemy związane z zaliczaniem zobowiązań do właściwego okresu na przykładzie uproszczeń w polityce rachunkowości związanych z wpływem faktur do jednostki do 5-7 dnia miesiąca oraz problem dostaw niefakturowanych.
11.   Wyjaśnienie zasad ujmowania rezerw, biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz zobowiązań warunkowych w świetle Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe" –  zobowiązania których termin wymagalności lub kwota nie są pewne i ich ujęcie na koncie 840, szacowanie prawdopodobnych zobowiązań związanych ze świadczeniami wykonanymi na rzecz jednostki po zmianie opisu konta 640, pozabilansowe zobowiązania warunkowe i ich przykłady,
12.   Ujednolicenie zasad ujmowania zobowiązań przyszłych okresów dotyczących czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, ich wyceny oraz kryteriów prezentacji i ujawniania w sprawozdaniu finansowym jednostki budżetowej – rozliczanie kosztów w czasie a zobowiązania okresu, decyzje przyznające świadczenia jako czynne RMK na koncie 640 i inne przykłady.
13.   Ujednolicenie zasad księgowania zaangażowania – umowy, decyzje i inne postanowienia na koncie 983 i 984 oraz 998 i 999 po zmianach opisów kont z roku 2018 obowiązujących w roku 2024.
14.   Problem szczególny dotyczący zobowiązań związanych z realizacją zadań zleconych w jednostkach samorządu terytorialnego oraz zobowiązań związanych z państwowymi funduszami celowymi u dysponenta funduszu, rachunkami dochodów własnych oświaty i placówek dyplomatycznych, a także zobowiązań i zaangażowania środków samorządowych zakładów budżetowych, w tym szczególny przypadek dotyczący zaangażowania na koncie 985.
15.   Uzgadnianie zobowiązań a zasady prezentacji zobowiązań budżetowych w sprawozdaniach typu ”RB” w zakresie wykonania budżetu państwa i budżetu środków europejskich oraz budżetu jednostki samorządu terytorialnego – odmienność zasad wykazywania zobowiązań budżetowych w sprawozdaniu RB-28, RB-28-PROGRAMY (WPR), RB-28UE (WPR), RB-28UEKPO, RB-28S i w sprawozdaniu RB-Z oraz w sprawozdaniu RB-BZ1 i RB-BZ2 a problem zobowiązań niewykazywanych w sprawozdaniach typu „RB” lecz wykazywanych w sprawozdawczości finansowej na 31 grudnia 2025 roku.
16.   Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o finansach publicznych i ostateczna wersja centralnego rejestru umów jednostek sektora finansów publicznych (CRU) na rok 2026.
17.   Podstawa prawna i pojęcie centralnego rejestru umów w świetle art. 34a – 34bb ustawy o finansach publicznych – planowane zmiany przepisów dot. CRU i problem braku systemu teleinformatycznego.
18.   Odpowiedzi na pytania.